"Đói vốn" nhà ở xã hội: Người nghèo mòn mỏi, chủ đầu tư dừng dự án

Gói tín dụng 30.000 tỷ đồng hỗ trợ mua nhà đã giải ngân hết vào cuối năm 2016. Kể từ đó, không ít kế hoạch cho vay vốn ưu đãi để người thu nhập thấp mua nhà được đặt ra. Tuy nhiên, tại thời điểm sơ kết nửa đầu năm 2018, Bộ Xây dựng vẫn thừa nhận việc tiếp tục bổ sung và giải ngân nguồn vốn này còn gặp khó.

 

Cả dự án lẫn người mua đều trong cảnh “ngóng vốn”

Bộ Xây dựng cho biết, thông qua báo cáo từ các địa phương gửi về tính đến thời điểm hiện tại có 206 dự án nhà ở xã hội với quy mô xây dựng khoảng 168.700 căn hộ, tổng diện tích khoảng 8.435.000m2 đang bị chậm tiến độ hoặc tạm dừng thi công. Nguyên nhân lớn nhất là do “đói vốn”.

Sau khi kết thúc gói tín dụng cho vay ưu đãi 30.000 tỷ đồng, Ngân hàng Chính sách Xã hội lên kế hoạch giải ngân gói 1.000 tỷ đồng cho người vay mua nhà ở xã hội. Tuy nhiên trên thực tế thì không ít cán bộ, công nhân viên chức trẻ, người thu nhập thấp có nhu cầu mua nhà ở đã chờ đợi gần 2 năm trong thất vọng.

Chị Hồ Minh Hương, một người làm nghề tự do đang thuê trọ ở phố Chính Kinh, quận Thanh Xuân, Hà Nội cho biết: “Tôi chờ nguồn vốn ưu đãi này hơn 1 năm rồi nhưng được biết đến thời điểm này vẫn chưa vay được. Chỉ khi vay được nguồn vốn ưu đãi thì gia đình tôi mới đủ khả năng tài chính mua nhà nếu không chắc lại phải tiếp tục đi thuê”.

Không chỉ những trường hợp như chị Hương “bí nguồn vốn” mua nhà mà không ít người đã mua căn hộ nhà ở xã hội trước đó cũng gặp khó vì chưa tiếp cận được nguồn vốn tín dụng ưu đãi. Một số gia đình phải chuyển sang vay ngân hàng với lãi suất thương mại khiến cho người mua nhà lâm vào tình cảnh vô cùng khó khăn.

Trong văn bản kiến nghị Chính phủ mới đây, Bộ Xây dựng có đề cập đến vấn đề bổ sung thêm nguồn vốn. Hiện nay, tiến độ xây dựng nhà ở xã hội mới chỉ đạt khoảng 30% so với kế hoạch đề ra với chỉ mới hoàn thành bàn giao 186 dự án với 75.700 căn hộ, tương đương 3,78 triệu m2 sàn nhà ở. Lượng vốn ngân sách bố trí cho Ngân hàng Chính sách xã hội trong giai đoạn 2018-2020 là hơn 1.200 tỷ đồng/9.000 tỷ đồng, chỉ đáp ứng khoảng 13% so với yêu cầu của Ngân hàng Chính sách xã hội.

Điều đáng nói là năm 2018, Ngân hàng Chính sách xã hội chỉ được giao 500 tỷ đồng nguồn vốn này nhưng đến thời điểm này vẫn chưa được giải ngân.

Với số vốn như vậy, Ngân hàng Chính sách xã hội chỉ huy động thêm 500 tỷ đồng để thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội và chỉ cho vay đối với hộ gia đình, cá nhân (chủ đầu tư dự án không được vay nguồn vốn này). Trong khi đó, nguồn vốn cấp bù lãi suất cho các tổ chức tín dụng để cho vay thực hiện chính sách nhà ở xã hội thì đến nay vẫn chưa được bố trí.

Theo Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), trái ngược với tình hình vài năm trước đây, nhiều doanh nghiệp kiến nghị được tham gia xây dựng căn hộ nhà ở xã hội để hưởng các chính sách ưu đãi từ nhà nước cũng như đón đầu nhu cầu khá lớn từ phân khúc này. Tuy nhiên, hiện nay không ít dự án xin chuyển ngược sang nhà ở thương mại.

Câu chuyện dự án nhà ở xã hội ở Bright City tại thôn Lai Xá, xã Kim Chung, huyện Hoài Đức, Hà Nội gây chú ý thời gian qua khi trong suốt quá trình thi công, dự án rất nhiều lần chậm, dừng thi công. Đến đầu năm 2018 toàn bộ công trình đã dừng hẳn thi công.

Lý giải cho việc này, đại diện chủ đầu tư cho biết do chính sách về gói vay 30.000 tỷ đồng của Chính phủ đã giải ngân hết nên chủ đầu tư không tiếp tục được vay ưu đãi phần còn lại, cơ chế cho vay tiếp theo không thực hiện được theo hợp đồng tín dụng đã ký với BIDV Tây Hà Nội trước đây; dẫn đến dự án khó khăn về vốn và không xây dựng tiếp được.

Giải ngân “nhỏ giọt” 6 tháng mới được 30 tỷ đồng

Liên quan đến thực trạng người dân hầu như không thể vay tiền mua nhà ở xã hội từ năm 2017 đến nay, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng cho biết: Nhà ở xã hội được rất nhiều đối tượng trong xã hội quan tâm. Trong thời gian vừa qua, nhất là giai đoạn 2017 - 2018, vấn đề này gặp nhiều khó khăn.

"Cơ chế chính sách cho phát triển nhà ở xã hội đã hoàn chỉnh rồi. Nhà nước sẽ hỗ trợ vốn thông qua các tổ chức tín dụng, cho người dân vay, hoặc cho chủ đầu tư vay. Tuy nhiên, từ năm 2016, hỗ trợ nhà ở xã hội gặp khó khăn về nguồn vốn.

Quốc hội có kế hoạch cấp 2.000 tỷ đồng, trong đó hỗ trợ xây nhà cho người có công 840 tỷ đồng thì Bộ Tài chính đã cấp đủ. Còn hơn 1.000 tỷ đồng cấp cho Ngân hàng Chính sách xã hội để hỗ trợ cho vay mua nhà ở xã hội thì ngân sách mới cấp được 250 tỷ đồng, trong tháng 6 mới giải ngân được khoảng 30 tỷ đồng", Thứ trưởng Lê Quang Hùng cho hay.

Nhận định về mối lo “bong bóng” bất động sản, đại diện Bộ Xây dựng cho hay: Trong 6 tháng cuối năm 2018 thị trường sẽ không có biến động lớn. Nguyên tắc chung, bong bóng bất động sản xảy ra khi có biến động liên quan nhiều vấn đề như tăng trưởng kinh tế, chính sách tiền tệ, điều hành quản lý nhà nước… Nhưng các yếu tố này cả trong 6 tháng đầu năm và 6 tháng cuối năm đều không có biến động lớn.

"Trong nhiều phân khúc, dự báo 6 tháng cuối năm chưa có biến động lớn từ sức cung cầu, tiêu thụ. Chính phủ giao Bộ Xây dựng làm đề án đánh giá tình hình thị trường, dự báo giải pháp trong trung hạn. Trong quý III, Bộ sẽ trình chính phủ. Giai đoạn 2018 - 2021, trung hạn 2025 sẽ có những dự báo đánh giá cụ thể, tránh những cú sốc, đột biến trong lĩnh vực bất động sản", người phát ngôn Bộ Xây dựng cho biết thêm.

Không chỉ tại Hà Nội mà nhiều dự án nhà ở xã hội tại nhiều thành phố lớn trong cả nước cũng lâm vào cảnh thiếu vốn, xây dựng đình trệ. Bố trí vốn ngân sách cho tín dụng nhà ở xã hội là vấn đề cấp thiết cho đối tượng chính sách và an sinh xã hội. Khi nào những vướng mắc chưa được tháo gỡ thì người thu nhập thấp muốn sở hữu căn hộ vẫn phải chờ đợi, mong ngóng, chủ đầu tư cũng phải xây dựng cầm chừng dẫn đến tình trạng chậm tiến độ, gây lãng phí.

Theo GiaDinh