Vaccine Covid thế hệ mới của Pfizer và Moderna có thể chống biến chủng XBB

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ cho biết, vaccine Covid-19 thế hệ mới của Pfizer và Moderna có thể làm giảm nguy cơ nhiễm biến chủng phụ XBB.

Đây là lần đầu tiên Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ đánh giá về hiệu quả trên thực tế của vaccine đối với dòng XBB. Trước đó, các nhà khoa học cảnh báo XBB có thể gây ra làn sóng Covid mới, bởi chúng có khả năng trốn tránh miễn dịch hiệu quả.

Theo nghiên cứu công bố mới đây, vaccine thế hệ mới giảm 48% nguy cơ mắc triệu chứng nhẹ ở người 18 đến 49 tuổi từ hai đến ba tháng sau tiêm. Tỷ lệ hiệu quả ở người từ 50 đến 64 tuổi là 38%, người 65 tuổi trở lên là 42%.

Các chuyên gia của CDC bày tỏ sự hài lòng đối với kết quả nghiên cứu. Họ cho rằng người dùng vaccine sẽ được bảo vệ hiệu quả hơn trước các biến chủng mới. Tiến sĩ Ruth Link-Gelles, chuyên gia của CDC cho biết: "Vaccine giúp giảm một nửa nguy cơ nhiễm bệnh ở cấp độ dân số. Kinh nghiệm từ các đợt lây nhiễm cho thấy vaccine sẽ bảo vệ người dùng khỏi triệu chứng nghiêm trọng. Đây là nghiên cứu liên quan đến các ca nhiễm có triệu chứng. Chúng tôi phỏng đoán tỷ lệ ngăn ngừa ca nhập viện sẽ tương tự, khả năng ngăn ngừa ca tử vong cao hơn".

Để thực hiện nghiên cứu, các nhà khoa học đã xem xét kết quả xét nghiệm Covid-19 của khoảng 29.000 người, từ tháng 12/2022 đến ngày 13/1. Trong khoảng thời gian đó, số ca nhiễm XBB.1.5 tăng từ 2,4% lên khoảng 37%. Trong số hơn 13.000 ca dương tính, có 78% người nhiễm BA.5 và 22% nhiễm XBB.

Biến chủng XBB.1.5 đang nhanh chóng chiếm ưu thế ở Mỹ, hiện chiếm khoảng 49% số ca Covid-19 mới trên toàn quốc. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) gọi đây là phiên bản dễ lây nhiễm nhất của virus. Dù vậy, nó không sở hữu bất cứ đột biến nào khiến người bệnh chuyển nặng nhanh chóng hơn.

Các nhà khoa học phát hiện XBB.1.5 có thể trốn tránh miễn dịch, chứa các đột biến cho phép nó liên kết tốt hơn với tế bào người. Nghiên cứu của CDC chỉ ra rằng vaccine tăng cường có thể bảo vệ người dùng trước cả XBB và các dòng virus khác như BA.5, BQ.1 và BQ.1.1. Ví dụ, người trưởng thành từ 18 đến 49 tuổi giảm 52% nguy cơ nhiễm BA.5, giảm 48% nguy cơ nhiễm XBB.

Tiến sĩ Brendan Jackson, người đứng đầu bộ phận kiểm soát Covid-19 của CDC cho biết: "Khả năng bảo vệ của vaccine trước XBB và XBB.1.5 không bị giảm đi so với BA.5".

Còn theo tiến sĩ Link-Gelles, với những người chỉ tiêm các mũi vaccine cơ bản nhận liều cuối cùng cách đây khoảng 13 tháng, lượng kháng thể của họ đã suy yếu khá nhiều. Cũng theo các chuyên gia, tất cả virus đều thay đổi dần theo thời gian và đều có thể dẫn đến các biến thể. Sars-CoV-2 là một loại virus ARN, dễ bị đột biến vì cấu trúc mạch đơn, kém bền vững. Các nhà khoa học đã phát hiện Sars-CoV-2 có đặc điểm ARN sợi đơn-dương dài nhất trong các loại virus, khiến các đột biến dễ xảy ra hơn, sinh ra các biến thể Covid-19 mới. 

Nhờ vào các protein gai (spike protein), Sars-CoV-2 bám vào đường hô hấp, sau đó sẽ xâm nhập vào tế bào biểu mô của vật chủ và nhân lên. Khi sự biến đổi gen làm cho các protein gai này dễ hòa màng với màng tế bào vật chủ hơn thì sẽ khiến cho sự lây nhiễm xảy ra nhanh hơn.

Bộ Y tế và dịch vụ Nhân sinh Mỹ (HHS) thành lập một cơ quan liên ngành về Sars-CoV-2 tên gọi là SIG, nhằm xác định nhanh chóng các đặc điểm của biến thể Covid 19 mới phát sinh cũng như hiệu quả của vắc xin, điều trị, chẩn đoán với các biến thể mới này. SIG phân loại biến thể Covid 19 dựa trên đặc điểm và sự phổ biến tại Hoa Kỳ. Hiện có 4 nhóm biến thể Covid 19 là biến thể đang được theo dõi, biến thể đáng quan tâm, biến thể đáng lo ngại, biến thể có hậu quả nghiêm trọng. 

Theo VietQ