Quá tin lời đồn, nhiều người Việt đang dùng dược liệu nhái

Vài năm trở lại đây, những công dụng chữa bệnh của các loại dược liệu quý như sâm nhung, sâm Ngọc Linh,… được truyền tai với khả năng chữa tất cả các bệnh đặc biệt bệnh ung thư. Điều này đã tạo ra trào lưu săn lùng nguồn dược liệu quý.

Chữa được ung thư?

Tại các bệnh viện như Bệnh viện K, Bệnh viện Bạch Mai, bác sĩ thường xuyên tiếp nhận các bệnh nhân bị ngộ độc, biến chứng do dùng bài thuốc từ dược liệu, các loại lá thuốc, thuốc nam, thậm chí cả thực phẩm chức năng để chữa ung thư, đặc biệt là dùng phải nguồn dược liệu không có nguồn gốc, hàng giả khiến bệnh nặng hơn.

Nói về công dụng chữa ung thư của một số dược liệu, TS. Phạm Thanh Huyền, Trưởng khoa Tài nguyên Dược liệu - Viện Dược liệu cho biết hiện nay có nhiều loại thảo dược được quảng cáo chữa ung thư nhưng bà Huyền nhấn mạnh chưa có bất kỳ một nghiên cứu khoa học nào công bố về việc thảo dược có tác dụng chữa khỏi ung thư.

Các cây dược liệu này vẫn nằm trong đối tượng cần được đầu tư nghiên cứu chuyên sâu nhằm tạo ra một số sản phẩm thuốc từ dược liệu hoặc sản phẩm chức năng để hỗ trợ điều trị một số loại bệnh, trong đó có bệnh ung thư.

Bà Huyền nhấn mạnh “Tất cả các thảo dược chỉ là hỗ trợ để kéo dài sự sống bằng cơ chế tăng sức đề kháng hoặc ức chế sự phát triển của tế bào khối u, để người bệnh thấy an tâm khi mắc bệnh hiểm nghèo”.

Tuy nhiên, để sử dụng các sản phẩm này thì người sử dụng dược liệu cần được tư vấn đầy đủ và khoa học từ bác sĩ, những đơn vị cung cấp những sản phẩm đó để mang lại hiệu quả tốt nhất chứ không nên nghe đồn thổi. Bất cứ thuốc nào cũng có hai mặt, thảo dược không phải ai cũng dùng được, khi dùng còn phải căn cứ trên thể trạng. Việc tự ý dùng thảo dược cũng có thể gây tai biến nguy hiểm.

Bà Huyền nhấn mạnh chưa có bất kỳ một nghiên cứu khoa học nào công bố về việc thảo dược có tác dụng chữa khỏi ung thư.

Việt Nam vốn là nước có nguồn dược liệu phong phú nhưng vì những tin đồn chữa bách bệnh của một số dược liệu mà đến nay có nhiều dược liệu đã được đưa vào “sách đỏ”.

Bà Huyền cho biết hầu như các nguồn dược liệu quý cần nhiều thời gian sinh sản, phát triển. Ví dụ như Sâm Ngọc Linh cần ít nhất là 5 năm mới có củ, trong khi hiện nay, nhu cầu sử dụng quá lớn nên không có nguồn sâm tự nhiên nào có thể đáp ứng kịp. Trong khi đó, có rất nhiều loại cây dại khác có hình dạng giống như cây và củ sâm Ngọc Linh nhưng không có tác dụng như sâm Ngọc Linh hoặc thậm chí chỉ là cây dại. Vì vậy, người tiêu dùng rất dễ bị đánh lừa, mua phải dược liệu giả.

Trồng mới dược liệu

Hiện nay, để ngăn chặn nhiều loại cây dược liệu khỏi nguy cơ tuyệt chủng, đồng thời bảo tồn và phát triển nguồn dược liệu quý, đáp ứng nhu cầu sử dụng ngày càng tăng, Viện Dược liệu triển khai các vùng trồng dược liệu.

Theo bà Huyền, trong nuôi trồng dược liệu, để đảm bảo nguồn dược liệu chất lượng thì việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế là xu hướng chung và tất yếu. Phổ biến nhất tại Việt Nam là tiêu chuẩn GACP-WHO (Thực hành tốt trồng trọt và thu hái cây dược liệu của Tổ chức Y tế Thế giới) và tiêu chuẩn BioTrade của châu Âu. Từ năm 2013, Viện Dược liệu đã hợp tác cùng dự án BioTrade do tổ chức HELVETAS của Thụy Sĩ thực hiện với sự tài trợ của Liên minh châu Âu.

Bất cứ thuốc nào cũng có hai mặt, thảo dược không phải ai cũng dùng được.

Bà Hoàng Thị Thu Hương, cán bộ điều phối của dự án BioTrade cho biết mục đích của dự án BioTrade là hỗ trợ phát triển các vùng nguyên liệu dược liệu sạch, an toàn, bền vững. Dự kiến sẽ có 50 chuỗi giá trị dược liệu được phát triển, tạo ra các sản phẩm thuốc và sản phẩm bảo vệ sức khỏe chất lượng cao, giúp người tiêu dùng có thêm lựa chọn.

Hiện dự án cùng các doanh nghiệp dược tổ chức cho người nông dân tại các vùng trồng dược liệu được tập huấn về kĩ thuật, hỗ trợ về giống, vật tư cũng như được bao tiêu sản phẩm khi kí kết hợp đồng cung cấp với doanh nghiệp. Thu nhập của người dân từ trồng dược liệu cao hơn gấp 3-4 lần trồng ngô, lúa nên người nông dân được cải thiện sinh kế, ổn định đời sống. Điều này cũng giúp họ ý thức hơn trong việc bảo tồn nguồn tài nguyên để duy trì thu nhập.

Theo infonet