Lễ tạ mộ cuối năm nên hiểu và làm như thế nào cho đúng?

Tạ mộ, một phong tục truyền thống tốt đẹp của người dân Việt Nam, bày tỏ lòng hiếu kính với ông bà tổ tiên, đồng thời cầu mong các cụ phù hộ cho con cháu làm ăn có tài lộc trong năm mới.

Cuối năm, thời điểm bận rộn nhất trong năm với rất nhiều việc phải làm, người bận rộn lo toan công việc, người lo chăm chút, sửa sang nhà cửa. Thế nhưng, dù có bận bịu tới đâu người Việt cũng phải đi tạ mộ, một phong tục truyền thống, thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn, hướng lòng thành về tổ tiên, ông bà của con cháu thế hệ sau. Bên cạnh lễ tảo mộ, thì tạ mộ cũng là phong tục quan trọng không kém.

Nếu tảo mộ tức là quét dọn, tu sửa cho ngôi mộ, thì tạ mộ chính là lễ tạ ơn đối với những người đã khuất. Người đi tạ mộ không chỉ thể hiện lòng hiếu thuận đối với những người thân đã khuất mà còn tranh thủ sửa sang sạch đẹp mộ phần, thể hiện lòng hiếu thảo và mời gia tiên “về nhà” đón Tết. Đây cũng là nét đẹp trong văn hóa của người Việt và là niềm tin được truyền từ đời này sang đời khác vào năm mới sắp đến.

Phong tục tạ mộ thường được người Việt thực hiện vào dịp cuối năm âm lịch, trong những ngày giáp Tết khoảng từ sau lễ ông Công ông Táo (23 tháng Chạp) đến 30 Tết. Việc tạ mộ Tổ tiên chủ yếu có lễ tạ Thổ thần, đắp thêm đất lên mộ, sửa sang mộ, mời gia tiên về đón năm mới. Làm lễ tạ mộ, người dân không nên hiểu là chỉ tạ các cụ nhà mình mà còn phải hiểu đủ là tạ ơn các bậc chư vị đã cho các cụ nương nhờ mảnh đất đó. 

Việc tạ mộ không nhất thiết phải làm “mâm cao cỗ đầy” mà chỉ cần sửa soạn lễ cúng gia tiên, bao gồm hương thơm, hoa, quả, trầu cau, một ít vàng mã và mâm cỗ chay hay mặn thì tùy vào từng gia đình. Mọi cái phải được bày biện cẩn thận rồi mang ra ngoài mộ hoặc bày lên bàn thờ gia tiên.

Nên tạ mộ vào ngày nào?

Không có nhiều khắt khe trong việc chọn ngày tạ mộ. Thường nếu con cháu làm ăn xa nhà sẽ tập trung vào dịp Tết, cùng đi tạ mộ, sum họp gia đình. Nếu dòng họ tạ mộ theo tộc sẽ quy định một ngày chạp họ, để thân tộc cùng gặp mặt cuối năm tại nhà thờ họ để cúng lễ, dọn dẹp, trang hoàng… đón Tết. Thời gian thường sẽ rơi vào ngày nghỉ để mọi người trong dòng tộc có mặt đông đủ hơn. Thời gian tạ mộ cũng được chọn vào ngày từ 23 Tết đến 30 Tết âm lịch.

Việc chính khi đi tạ mộ

Trong khi các cụ già sẽ lo cúng khấn tổ tiên nơi phần mộ thì con cháu đi cùng sẽ lo dọn dẹp sạch sẽ cho phong quang, thoáng đáng mộ phần của người đã mất. Là mộ đất có thể dọn dẹp thêm nhằm giảm bớt rắn, chuột đào hang, làm tổ như: đắp lại nấm cho đầy đặn, rẫy hết cỏ dại, cây hoang mọc trùm lên mộ. Đắp thêm đất lên mộ, sửa sang, quét dọn cho sang đẹp mộ tổ tiên, ông bà. Đặc biệt, nếu nhận thấy phần mộ có những dấu hiệu nứt nẻ, trũng thấp, cũng cần cho cải tạo, trùng tu lại ngay.

Sắm lễ tạ mộ

Theo quan niệm của người xưa, dịp này gia chủ có thể sắm lễ đơn giản hơn, mang đến trước mộ phần gồm: hương, nước, hoa tươi, trầu cau, hoa quả, thuốc lá, chè, rượu trắng (kèm thêm chén đựng rượu 5 cái), nến cốc màu đỏ. 

Phần sắm lễ tạ mộ tùy theo điều kiện, lòng thành của gia chủ. 

Ngoài ra, một điều cũng cần người làm lễ tạ mộ chú ý, đó là đồ dâng lễ phải phù hợp với phong tục địa phương. Nhiều nơi cũng khuyên nên tránh những đồ sát sinh để người dâng và nhận lễ thấy nhẹ nhàng, thanh thoát hơn. 

Trên đây là ý nghĩa và những điều cần làm, cần chú ý trong lễ tạ mộ. Đây là một phong tục tốt đẹp của người dân Việt Nam, hy vọng qua bài viết trên giúp bạn hiểu rõ và nắm vững thêm những việc cần làm để không làm mất đi tính thiêng liêng trong những buổi lễ quan trọng này.

(Ảnh: lichngaytot, vietnamnet)

Theo Bestie