"Dẹp loạn" thực phẩm chức năng giảm cân: Bộ Y tế áp dụng phương thức kiểm tra cao nhất

Gần đây, cơ quan chức năng liên tiếp phát hiện, xử phạt nhiều thực phẩm chức năng (TPCN) giảm cân vi phạm các điều kiện về an toàn thực phẩm, quảng cáo thổi phồng công dụng, thậm chí có chứa chất cấm. Bộ Y tế đã chỉ định áp dụng phương thức kiểm tra chặt (cao nhất) đối với loại thực phẩm này để bảo vệ sức khoẻ người tiêu dùng.

Dùng thực phẩm gây chán ăn khiến cơ thể thường xuyên ở trong tình trạng hạ đường huyết ảnh hưởng đến khả năng tập trung, tư duy, ghi nhớ… Ảnh minh hoạ

Hàng loạt TPCN bị thu hồi, tiêu huỷ

Hàng loạt sản phẩm TPCN được quảng cáo là giảm cân, tan mỡ vừa bị Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) xử phạt, thu hồi và tiêu hủy. Mới đây nhất, Công an quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội) đã phát hiện, thu giữ hơn 1.000 gói ni-lon (kích thước 8x12cm) bên trong có chứa các viên thuốc hình con nhộng cùng nhiều tấn nguyên liệu tại địa chỉ sản xuất sản phẩm tăng cân, giảm cân ở phường Đông Ngạc (quận Bắc Từ Liêm).

Cơ quan công an đã gửi các mẫu sản phẩm của cơ sở sản xuất này tới Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an) để kiểm nghiệm thành phần. Kết quả, mẫu sản phẩm giảm cân có thành phần Sibutramine là tân dược dùng để điều trị cho bệnh nhân béo phì.

Theo PGS.TS Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), Sibutramine là một hoạt chất có tác dụng giúp những người béo phì giảm cân, nhưng đặc biệt nguy hiểm đối với người tiêu dùng, nhất là người có tiền sử bệnh tim mạch và huyết áp. Các sản phẩm này là thủ phạm gây nhiều chứng rối loạn nguy hiểm, đe dọa sức khỏe và tính mạng của người sử dụng.

“Nhiều nước trên thế giới đã cảnh báo về việc rất nhiều người phải nhập viện trong tình trạng sức khỏe và tính mạng bị đe dọa do sử dụng thực phẩm chức năng có hoạt chất Sibutramine. Hoạt chất này được liệt vào danh sách chất cấm, đã được Cơ quan Dược phẩm châu Âu (AMEA), Cơ quan Quản lý thuốc và thực phẩm Mỹ (FDA) và các cơ quan quản lý dược một số nước trên thế giới khuyến cáo về khả năng làm tăng nguy cơ tim mạch đối với các thuốc chứa hoạt chất này”, PGS.TS Nguyễn Thanh Phong nói.

Tại Việt Nam, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã ban hành công văn về việc ngưng cấp phép nhập khẩu nguyên liệu Sibutramine, đình chỉ lưu hành và thu hồi các thuốc chứa hoạt chất này. Công ty TNHH Dược mỹ phẩm Quyên Lara Việt Nam (ở Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội) bị xử phạt 100 triệu đồng vì có các hành vi vi phạm.

Cụ thể, Công ty đã sản xuất và buôn bán 2 sản phẩm TPCN là thảo dược tăng cân và trà thảo dược giảm cân, tan mỡ thuộc diện phải thực hiện công bố hợp quy, công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm. Nhưng qua kiểm tra, đơn vị này vẫn “tung” sản phẩm ra thị trường dù không có giấy tiếp nhận bản công bố hợp quy, không có giấy xác nhận công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm, không có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm theo quy định.

Tháng 6/2018, Cục An toàn thực phẩm tiến hành xác minh việc sản xuất, kinh doanh sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe giảm cân “Họ Nguyễn new” của Công ty TNHH Kinh doanh thương mại và dược phẩm Hà Thanh. Công ty này có địa chỉ tại phường Phú Lãm (quận Hà Đông, Hà Nội) còn sản phẩm giảm cân “Họ Nguyễn new” được sản xuất tại chi nhánh ở Thái Bình.

Theo Cục An toàn thực phẩm, đã có sản phẩm “Họ Nguyễn new” lưu thông trên thị trường mà chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm theo quy định. Cục An toàn thực phẩm đã gửi công văn đến Ban Quản lý An toàn thực phẩm các tỉnh, thành phố (TPHCM, Đà Nẵng, Bắc Ninh) và Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm các tỉnh, thành, yêu cầu thông tin tuyên truyền trên địa bàn để người tiêu dùng biết và không sử dụng sản phẩm chưa đăng ký bản công bố nêu trên. Đồng thời, Cục An toàn thực phẩm chỉ đạo các địa phương tiến hành kiểm tra, thu hồi sản phẩm, xử lý vi phạm (nếu có) theo quy định.

Sau đó, Công ty Hà Thanh bị phạt gần 36 triệu đồng vì quảng cáo sản phẩm “Họ Nguyễn new” trên website mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận nội dung trước khi thực hiện quảng cáo. Thậm chí, Công ty bán sản phẩm thực phẩm giảm cân “Họ Nguyễn new” nhưng không có tiêu chuẩn công bố áp dụng. Thế nhưng, Công ty đã sản xuất và phân phối sản phẩm này có dạng viên nhộng và bán với giá 900.000 đồng/gói trên thị trường trong một thời gian dài...

Kiểm tra chặt chẽ

Để bảo vệ sức khoẻ người tiêu dùng, mới đây, Cục An toàn thực phẩm có Công văn số 4289/ATTP-SP gửi các cơ quan kiểm tra nhà nước về thực phẩm do Bộ Y tế chỉ định áp dụng phương thức kiểm tra chặt đối với thực phẩm bảo vệ sức khỏe có công dụng giảm cân.

Đồng thời, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, Cục An toàn thực phẩm cũng đề nghị các cơ quan Hải quan cửa khẩu áp dụng phương thức kiểm tra chặt đối với các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe công bố công dụng giảm cân, chỉ tiêu kiểm tra là chất Sibutramine, nhằm bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.

Phương thức kiểm tra chặt là phương thức kiểm tra cao nhất đối với thực phẩm nhập khẩu hiện nay, chỉ áp dụng đối với các trường hợp sản phẩm có cảnh báo của Bộ quản lý chuyên ngành, UBND cấp tỉnh hoặc cơ quan có thẩm quyền tại nước ngoài hoặc của nhà sản xuất hoặc không đạt yêu cầu nhập khẩu tại lần kiểm tra trước đó.

Hiện tại, do tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe nói chung chỉ phải áp dụng phương thức kiểm tra giảm, hoặc phương thức kiểm tra thông thường.

Trong đó, với phương thức kiểm tra giảm, theo quy định mới, chỉ kiểm tra xác suất tối đa 5% lô hàng do cơ quan Hải quan chọn ngẫu nhiên và thực hiện việc kiểm tra hồ sơ. Còn với phương thức kiểm tra thông thường, chỉ kiểm tra hồ sơ thay vì trước đây là kiểm tra cảm quan và lấy mẫu kiểm nghiệm nếu có nghi ngờ.

BS Nguyễn Trung Nguyên, Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) khuyến cáo, các loại thuốc, TPCN giảm cân cấp tốc thường có công dụng làm giảm cảm giác thèm ăn, gây chán ăn để hạn chế tối đa nguồn năng lượng nạp vào. Khi thiếu năng lượng cho hoạt động sống, cơ thể buộc phải cắt nguồn năng lượng dự trữ từ gan, cơ, sau cùng mới đến mỡ, gây rối loạn chuyển hóa… Mặt khác, với việc dùng các loại thuốc, thực phẩm gây chán ăn khiến cơ thể thường xuyên ở trong tình trạng hạ đường huyết ảnh hưởng đến khả năng tập trung, tư duy, ghi nhớ…

Theo GiaDinh