Cảnh báo lừa đảo khi mua nhà đất: 'Mất trắng' bởi hình thức vi bằng

Những căn nhà không có giấy chứng nhận được các đối tượng lừa đảo, đầu nậu đất đai nhờ các văn phòng thừa phát lại lập vi bằng khi chuyển nhượng khiến người mua bị lừa trắng tay.

Một lãnh đạo UBND Q.12 (TP.HCM) cho biết, thời gian qua trên địa bàn xuất hiện nhiều trường hợp mua bán, chuyển nhượng nhà đất bằng giấy tay thông qua hình thức lập vi bằng tại các văn phòng thừa phát lại. Việc này nhằm mua bán những căn nhà 3 chung (chung giấy phép xây dựng, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chung số nhà). Việc mua bán này được thực hiện nhiều lần, qua nhiều người dù nhà đất chưa làm đúng quy định, chưa đầy đủ cơ sở pháp lý.

Để tăng sự tin tưởng, giới cò, đầu nậu thường nhờ các văn phòng thừa phát lại lập vi bằng. Thậm chí nhiều căn nhà chung một sổ đỏ cũng được bán bằng hình thức đồng sở hữu, lập vi bằng. Chiêu này khiến nhiều người sập bẫy, nhiều nạn nhân rơi vào các vụ nhà đất bị tranh chấp, cầm cố ngân hàng, xây dựng trái phép khiến cuộc sống khó khăn, đảo lộn.

Chính vì vậy, thông tin trên được đăng tải công khai trên website chính thức của UBND quận 12 để cảnh báo dân chúng trên địa bàn tuyệt đối không thực hiện mua bán, chuyển nhượng nhà, đất bằng giấy tay thông qua hình thức lập vi bằng để tránh bị lừa đảo.

Nội dung thông báo nêu rõ: Trên địa bàn quận xuất hiện nhiều trường hợp mua bán, chuyển nhượng nhà, đất bằng giấy tay thông qua hình thức lập vi bằng tại các văn phòng thừa phát lại (TPL). Căn cứ các quy định pháp luật hiện hành như Luật Đất đai, Luật Nhà ở thì hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất (trong đó có nhà ở, nhà ở thương mại)… phải được công chứng, chứng thực theo quy định. Tuy nhiên, việc mua bán, chuyển nhượng nhà, đất với hình thức vi bằng, lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người mua, các đối tượng lừa đảo, đầu nậu đất đai đã thu gom đất xây nhà, rao bán bằng vi bằng do TPL lập để trục lợi.

Theo quy định của Luật Đất đai và Luật Nhà ở thì hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn, thế chấp bằng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất (trong đó có nhà ở, nhà ở thương mại) phải được công chứng, chứng thực theo quy định.

Vi bằng do Thừa phát lại lập chỉ có giá trị ghi nhận sự kiện, hành vi dùng làm chứng cứ trong xét xử và trong các quan hệ pháp luật khác. Theo Điều 25 Nghị định 135 ban hành ngày 18/10/2013, Thừa phát lại được lập vi bằng các sự kiện, hành vi xảy ra trên địa bàn tỉnh nơi đặt văn phòng Thừa phát lại. UBND quận 12 liệt kê chi tiết các trường hợp cụ thể có thể lập vi bằng để người dân nắm rõ.

Chẳng hạn các trường hợp xác nhận tình trạng nhà liền kề trước khi xây dựng công trình; hiện trạng nhà trước khi cho thuê hoặc mua; tình trạng nhà, đất bị lấn chiếm; xác nhận việc chiếm giữ nhà, trụ sở, tài sản khác trái pháp luật, tài sản trước khi ly hôn, thừa kế; xác nhận hàng giả bày bán tại cơ sở kinh doanh, thương mại.

Vi bằng cũng có thể lập để xác nhận việc giao hàng kém chất lượng; hành vi cạnh tranh không lành mạnh; việc tổ chức cuộc họp của Đại hội đồng cổ đông; xác nhận mức độ ô nhiễm; sự chậm trễ trong thi công công trình; tình trạng công trình khi nghiệm thu.

Ngoài ra, vi bằng có thể được lập để xác nhận các giao dịch mà theo quy định của pháp luật không thuộc thẩm quyền công chứng của tổ chức hành nghề công chứng; những việc không thuộc thẩm quyền chứng thực của UBND các cấp...

Theo khoản 5 Điều 26 Nghị định số 135, Sở Tư pháp có quyền từ chối vi bằng do văn phòng Thừa phát lại lập. Vi bằng bị từ chối sẽ không có giá trị chứng cứ để tòa án xem xét khi giải quyết vụ án; không là căn cứ để thực hiện các giao dịch hợp pháp khác theo quy định của pháp luật.

Theo VietQ